Keçid linkləri

2024, 22 Dekabr, bazar, Bakı vaxtı 22:31

Üzeyir Hacıbəyov. Aləm şair oldu


İdarәmizә poçt gәlәn kimi hamımız yığılırıq başına ki, görәk nә var, nә yox.

Biz qәzetlәrә baxırıq, müdirimiz dә mәktubların konvertini bir-bir cırıb qoyur kәnara, cırıb qoyur kәnara vә deyir:

-- Alәm şair oldu!

Biz soruşuruq:

-- Necә?

Müdir dinmәyib, kәnara qoyduğu kağızlara işarә edir.

Baxıb görürük ki, hamısı şerdir.

Çox gözәl, heç sözümüz yoxdur vә bunu da bilirik ki, şairlik böyük bir vergidir vә şeri oxuyan da gәrәk ondan bir lәzzәt anlasın vә ya özündә bir hüsn hissi oyandığını duysun.

Bu әhvalatı nәzәrdә tutub başlayırıq şerlәrdәn bir-bir oxumağa. Görürük ki, biri belә yazıbdır:

Ey olan qanına qәltan İran,

Hansı zalım etdi sәni belә viran?

Yoldaşlarımızdan biri deyir:

-- İran padşahı!

Biz dә tәsdiq edirik ki, bәli, İran şahı vә görürük ki, bu sualın heç mәtlәbә dәxli yoxdur.

Sonra dalısını oxuyuruq, görürük "şair", "İran", "viran" kәlmәlәrinә bir qafiyә tapıb: "Can". Vә bu qafiyәni şerә salmaq üçün belә deyibdir:

Gör necә oldular qurban neçә can

Yoldaşlarımız bir-birinin üzünә baxır vә başını bulayır.

Dalını oxuyuruq: "Qurban" sözü tapıb vә yazıbdır:

Tiği-bürranilә oldula qurban!

Baxırıq ki, bizdә heç hiss oyanmır. Ancaq yadımıza, nәdәnsә, Rüstәm pәhlәvan düşür.

Dalısını oxuyuruq:

Qırdılar hamını tamam yeksәr.

Qalmadı orda bircә pәdәr.

"Şair" burasını yazdıqda yәqin güman edirmiş ki, oxuyanlar ağlayacaqlar. Amma sözün doğrusu, bizi gülmәk tutur vә yoldaşlarımızdan biri deyir:--Yәqin dalı da olacaq "Dәrbәdәr." Doğrudan da, görürük yazıbdır ki,

Övrәt, uşaq oldu dәrbәdәr.

Çığırdı qundaqda tifli-südәmәr.

Burada yoldaşlarımızdan biri tәvәqqә edir ki, izn verәk şerin dalısını o desin vә heç dayanmayıb bir nәfәs almaya deyir:

* * * * *

Sәyin oldu, ey şair, lap hәdәr

Bu cürә şerlәr sәbәtә gedәr.

Şer yazmaq da çox hünәr istәr.

Sәndә dә yoxdur bir belә hünәr.

Sәn get bu dәrsi elә әzbәr vә de:

Әlif, bey, püş, dü zәbәr, dü-zir!

Doğrudan da, şairlәrimiz bunu yadlarından çıxarmasınlar ki, şerin hәr bir fәrdi mәlum bir hissin tәrcümanı olmalıdır ki, oxuyan kәsdә dә o hiss oyansın. Yoxsa qafiyәbazlığa qalsa, aşıq Pәri xala da şairdir ki, deyibdir:

Ay doğdu qәlbillәndi,

Doğduqca qәlbillәndi.

Gedib canana deyin

Bu qәlb o qәlbilәndi.
XS
SM
MD
LG