ABŞ 8500 nəfərlik əsgəri qüvvəni Avropaya göndərmək üçün "həyacan vəziyyətinə" gətirib.
Bundan az əvvəl xəbər verilmişdi ki, Rusiyanın Ukrayna yaxınlığında qoşun cəmləşdirməsinə cavab olaraq NATO müttəfiqləri alyansın Şərqi Avropadakı cinahını hazırlıq vəziyyətinə gətirirlər və buradakı mövqelərini möhkəmlətməkdə davam edirlər.
Moskva bu fəaliyyətləri təxribat adlandırır.
NATO yanvarın 24-də bildirib ki, Danimarka, İspaniya, Fransa və Niderland Şərqi Avropaya qoşun, təyyarələr və gəmilər göndərilməsini planlaşdırdıqlarını və ya nəzərdən keçirdiklərini bəyan ediblər.
Kəşfiyyat məlumatlarına görə Rusiya hazırda Ukrayna ilə sərhəd bölgələrində 100 mindən artıq əsgəri qüvvə cəmləşdirib və bu, Ukrayna üzərinə hücumun hər an ola biləcəyindən narahatlıq yaradır.
NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq bildirib:
“NATO öz müttəfiqlərini qorumaq və müdafiə etmək məqsədilə alyansın şərq cinahının gücləndirilməsi də daxil bütün zəruri addımları atmağa hazırdır”.
Bu da bildirilir ki, ABŞ prezidenti Co Bayden Baltik ölkələrində və Şərqi Avropadakı ABŞ hərbi obyektlərini gücləndirmək üçün variantları ölkənin milli təhlükəsizlik rəsmiləri ilə müzakirə edir.
The New York Times qəzeti prezidentə təlklif olunmuş variantlar barədə yazıb. Bu variantlardan birinin də Şərqi Avropa ölkələrinə 1000-5000 arası qoşun göndərilməsinin olduğu xəbər verilir.
Rəsmilər hətta bu rəqəmin də artırılacağını istisna etmirlər.
NATO-nun bəyanatında deyilir ki, Birləşmiş Ştatlar alyansın şərq cinahındakı qüvvələrini artıracağını elan edib.
Aİ Rusiya ilə münaqişənin nəticələrini aradan qaldırmaq üçün Ukraynaya 1.2 milyard avro (1.36 milyard dollar) həcmində maliyyə paketi elan edib.
Aİ Komissiyası “1.2 milyard avroluq yeni fövqəladə makro-maliyyə yardımı paketi irəli sürür. Bu paket Ukraynaya münaqişədən dolayı artan maliyyə ehtiyaclarını yoluna qoymağa kömək edəcək”, – komissiyasının rəhbəri Ursula von der Leyen deyib. Paket həm fövqəladə kreditlər, həm də qrantlardan ibarət olacaq.
NATO Şərqi Avropaya qüvvələr göndərir
Bu arada NATO da qüvvələrini hazır vəziyyətə gətirdiyini, şərqi Avropaya əlavə gəmilər və qırıcı təyyarələr göndərdiyini bəyan edib.
“NATO bütün müttəfiqlərinin qorunması və müdafiəsi üçün gərəkən addımları atacaq, eyni zamanda Alyansın şərq hissəsini gücləndirəcək. Təhlükəsizlik mühitimizin istənilən formada pisləşməsinə həmişə cavab verəcəyik”, – alyansın Baş katibi Yens Stoltenberq yanvarın 24-də bəyanatında deyib.
Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov isə yanvarın 24-də bəyan edib ki, Birləşmiş Ştatlar və NATO “informasiya isteriyası” və “konkret addımlar”la gərginliyi artırır. O, Ukrayna əsgərlərinin rusiyapərəst separatçılara qarşı hücum riskinin “çox yüksək” olduğunu deyib.
İrlandiyanın Xarici işlər naziri Simon Koveney isə yanvarın 24-də bildirib ki, Rusiya Diblinə İrland dənizindəki beynəlxalq sularda donanma təlimləri keçirəcəyi haqda bildiriş göndərib. Nazir bu addımı alqışlanmadığını deyib.
“Bunun qarşısını almaq gücümüz yoxdur, amma Rusiyanın İrlandiyadakı səfirinə bunun alqışlanası hərəkət olmadığını demişəm. Hərbi fəaliyyəti və gərginliyi artırmaq zamanı deyil”, – Koveney söyləyib.
***
Britaniya və Birləşmiş Ştatlar Ukraynadan səfirlik işçilərinin bir qismini və ailə üzvlərini çıxarmağa başladığını elan edib. Kiyev isə bu addımı “vaxtından əvvəl” adlandırıb.
Avropa İttifaqı dərhal ABŞ və Britaniya kimi addım atmayacağını bildirib. Blok rəsmisinin yanvarın 24-də dediyinə görə, Rusiya ilə diplomatik danışıqlar davam etdiyi müddətdə vəziyyəti “dramatikləşdirməyə” ehtiyac yoxdur.
Britaniyanın Xarici İşlər Nazirliyi yanvarın 24-də bildirib ki, “Rusiyadan artan təhdidə” cavab olaraq Ukraynadakı səfirliyin bəzi işçilərini və onların qohumlarını çıxarır.
Hər iki ölkə səfirliklərin “vacib işlər” üçün açıq qalacağını qeyd edib.
Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Oleh Nikolenko isə “sakit qalmağın” vacibliyini qeyd edib.
“Amerika tərəfinin bu addımını vaxtından əvvəl, aşırı ehtiyatlılıq əlaməti hesab edirik”, – o deyib.
“Rusiya Federasiyası Ukraynada vəziyyətdə sabitsizlik yaratmaq üçün fəal cəhdlər göstərir”, – deyən Nikolenko medianın “ukraynalılar və əcnəbilər arasında çaxnaşma salmaq üçün” “dezinformasiya, manipulyasiya” yaydığını vurğulayıb.
Aİ-nin baş diplomatı Jozep Borrel yanvarın 24-də deyib ki, blokun indilik heyətini Ukraynadan çıxarmaq planları yoxdur.
“Eyni şeyi etməyəcəyik, çünki bunun üçün konkret səbəblərimiz yoxdur. Danışıqların getdiyi bir məqamda bu qədər dramatikləşdirməyə ehtiyac görmürəm”, – o vurğulayıb.
Aİ nazirlərinin yanvarın 24-də keçiriləcək iclasında Avropa Rusiyanın Ukrayna ilə sərhədə qoşun yığması bir daha pisləniləcək. Rusiyanın sərhədə 100 mindən çox əsgər yığdığı bildirilir.
***
Birləşmiş Ştatlar Kiyevdəki səfirlik işçilərinin ailə üzvlərinə Ukraynadan çıxmaq göstərişi verib. Rusiya tərəfdən hərbi hücum təhdidi ilə əlaqədar ABŞ vətəndaşlarının hamısına ölkədən çıxmağın vacibliyi bildirilib.
Dövlət Departamenti yanvarın 23-də bildirib ki, səfirliyin əsas heyətdə olmayan işçiləri də hökumətin hesabına, könüllü şəkildə çıxa bilərlər. Departament göstərişləri “Rusiya tərəfdən hərbi hücumla bağlı davamlı təhdidlə” əlaqədar verdiyini bildirib.
Bəyanata görə, ABŞ hökuməti Ukraynadakı ABŞ vətəndaşlarını “evakuasiya edə bilməyəcək” və onlar ölkəni kommersiya reysləri ilə tərk etməyi nəzərdən keçirməlidirlər.
“Bunlar ehtiyat tədbirləridir, bizim Ukraynaya dəstəyimizə heç bir zərbə vurmayacaq”, – Dövlət Departamentinin rəsmisi jurnalistlərə deyib.
“Putinin nə qərar verəcəyini bilmirik”
Rəsmi Ukraynada neçə amerikalının olduğunu deməyib. Ancaq qeyd edib ki, ABŞ səfirliyi “indiki kritik məqamda fasiləsiz dəstək vermək işini davam etdirəcək”.
Bəyanatda Ukraynanın sərhədləri boyunca, Rusiyanın ilhaq etdiyi Krımda və Ukraynanın Rusiyanın nəzarətində olan şərq hissələrində təhlükəsizlik şərtlərinin “gözlənilməz olaraq qaldığı, istənilən an pisləşə biləcəyi vurğulanır. “Kiyev daxil, Ukrayna boyunca bəzən zorakı xarakter alan nümayişlər baş verir”, – departament qeyd edir.
Dövlət Departamenti Rusiyanın Ukraynaya qarşı ciddi hərbi hücum planlamasına dair xəbərlərə istinad edib. Amma jurnalistlərə danışan rəsmi konkret hansı hərəkətin nəzərdə tutulduğunu açıqlamayıb.
“Biz təcavüzün baş verəcəyini bildiyimizi demirik. Prezident (Vladimir) Putinin nə qərar verəcəyini heç birimiz bilmirik. Bu ehtiyat tədbirlərini görməklə yanaşı biz diplomatik fəaliyyəti davam etdiririk”, – rəsmi söyləyib.
Səyahət xəbərdarlığı
Rusiyanın Xarici İşlər Nazirliyi NATO ölkələrini Ukrayna ətrafında gərginliyi qızışdırmaqda suçlayır. ABŞ və Rusiyanın aparıcı diplomatları isə yanvarın 21-də gərginliyin azaldılması yönündə işi davam etdirməyə razılaşıblar.
Kreml qonşusuna təcavüz planı olmadığını deyir, amma NATO-dan özəlliklə Ukrayna daxil, şərqə doğru genişlənməməyi tələb edir.
Dövlət Departamenti amerikalılara Ukraynaya getməməyi tövsiyə edib. COVID-19-la əlaqədar belə bir xəbərdarlıq daha öncə edilmişdi, amma yenisi daha sərt səslənir.
Qurum amerikalılara Rusiyaya səyahət etməməklə bağlı da xəbərdarlıq edib. Moskvadakı ABŞ səfirliyi amerikalıların “qısnama” ilə üzləşə biləcəyini bildirib.
Dövlət katibi Entoni Blinken yanvarın 23-də Rusiyaya qabaqlayıcı sanksiyaları rədd edib, belə bir addımın Moskvanı Ukraynaya potensial təcavüzdən çəkindirmək istəyən Qərbin gücünə zərbə vuracağını deyib.
